Sjabbat sjalom. Van harte mazzeltov allemaal! Israel bestaat 75 jaar en
dat is fantastisch. Boven de aankondiging van deze avond staat: Juist nu

of ondanks alles – vieren we samen met ARZA-Nederland onze Joodse
staat.
Israel is onlosmakelijk verbonden met de Joodse identiteit. Het is het
land waar velen van ons een speciale band mee hebben, misschien
familie hebben wonen, vaak zijn geweest. Velen van ons voelen zich er
thuis, of voelen een grote betrokkenheid bij het land.

Ik ben een zionist. Dat betekent dat ik Israel beschouw als het land waar
ik thuis mag zijn en dat ik sta voor zelfbeschikking van het Joodse volk.
Ik vraag vaak aan mensen om lid te worden van Arza en als ik dan uitleg
wie we zijn en waar we voor staan zie ik soms ongemak. De een is bang
dat we te rechts zijn, want Zionistisch is rechts of intolerant of tegen
Palestijnen. De ander is bang dat we te links zijn, want we moeten hier
in Nederland niet te kritisch zijn op Israel.
Ook het bestuur van de LJG uitte voorafgaand aan dit moment zorgen:
ga je niet een te politiek verhaal houden? Het is wel vrijdagavond!
Maar een organisatie die een visie heeft op de israelische maatschappij
en zich daarvoor inzet, zoals ARZA nederland, is per definitie politiek.
Arza is de progressief religieuze en zionistische vereniging van
progressief Joods Nederland. Wij staan voor een democratisch Israel
met gelijke rechten en sociale rechtvaardigheid voor al zijn bewoners
ongeacht religie en gender. Dat is politiek. En als je onze doelen niet
onderschrijft dan kunnen we erover praten. De Talmoed staat vol met
discussies en meningsverschillen, dat is de core-business van het
Joodse volk. Dus het geeft niks als we het met elkaar oneens zijn, als
we er maar een goed gesprek over kunnen hebben!

Ik heb ook de vraag gekregen: kunnen we het 75-jarig bestaan van
Israel wel vieren? Met deze regering? Ja dat kunnen we zeker en dat
moeten we ook! Het land is niet de regering. In de prachtige serie Het

Beloofde Land van Coen Verbraak wordt het mooi gezegd door Hans
Knoop, Arnon Grunberg, Salo Muller en Salomon Bouman: nu hebben
we een eigen land waar we vrij zijn. Zoiets afschuwelijks als de Shoah
kan ons nu niet meer gebeuren.
Deze week was het Jom Hazikaron, de herdenkingsdag voor allen die
omgekomen zijn in de strijd om het bestaan van Israel. Al die mensen
die hun leven gaven, hun zonen en dochters, vaders en moeders,
strijdend voor een wonder: een veilig land, een thuis voor alle Joden.
Wij mogen daar in Nederland op meeliften. Mijn kinderen hoeven niet
het leger in, ik kan rustig slapen, terwijl mijn leeftijdsgenoten in Israel
slapeloze nachten hebben terwijl hun kinderen in het leger dienen.

Juist omdat Israel zoveel voor ons betekent, hebben we de morele plicht
om ons uit te spreken tegen sommige plannen van de huidige regering.
Het is jullie vast al opgevallen: onze rabbijnen hebben een woordje
toegevoegd aan het gebed voor de staat Israel met de wens voor hun
leiders, rechters en volksvertegenwoordigers. De oorspronkelijke zin
luidt: Geef hen inzicht opdat zij de weg van rechtvaardigheid, vrijheid en
onkreukbaarheid zullen volgen. In de Hebreeuwse tekst voegen onze
rabbijnen nu het woord democratie toe opdat zij de weg van
rechtvaardigheid, democratie, vrijheid en onkreukbaarheid zullen
volgen. Die toevoeging heeft een goede reden.

De huidige regering wil de macht van het hele juridische systeem, en
van het hooggerechtshof in het bijzonder, inperken. De regering wil
volledige controle over de benoeming van rechters, die nu nog door
een commissie van politici en juristen worden benoemd. Ook ligt er een
wetsvoorstel om het hooggerechtshof de bevoegdheid te ontnemen
wetten af te keuren. Met andere woorden: de knesset kan wetten
aannemen met één stem meerderheid en kan niet meer worden
teruggefloten. Er is namelijk geen eerste kamer in Israel en ook geen
grondwet om de wetten te toetsen.
Dat is al snel geen democratie meer, maar een dictatuur. Dat kan
allleen Hashem, die in de parasja van deze week – Kedosjim – 70 wetten
lanceert zonder enige controle van rechters of wie dan ook. Maar
Netanyahu is Hashem niet, en zijn kabinet dient wel degelijk
gecontroleerd te kunnen worden, zoals in alle Westerse democratieen.

De hervormingen zijn even uitgesteld, maar er zijn al wetten in
voorbereiding die ongeveer alle minderheden in Israel bedreigen, zoals
vrouwen, lhbtqi personen, asielzoekers, arabische Israeli’s, Palestijnen.
En de positie van onze progressief joodse stroming komt, net als
andere niet- orthodoxe richtingen, nog verder onder druk.
Er is al een wetsvoorstelover wat vrouwen mogen dragen bij de kotel,
dat er een boete op staat als je brood bij je hebt in een ziekenhuis
tijdens pesach en er kunnen vele wetten volgen. LHBTQI rechten zullen
worden geschonden. En dan is er dus geen onafhankelijke rechtspraak
meer waar je als burger je recht kunt halen.
Nu bepaalt het rabbinaat al wie mag scheiden, voogdij krijgt over
kinderen, wie Joods is, wie in Israel mag wonen en wie waar begraven
mag worden. Die macht van het rabbinaat zal alleen maar toenemen.
Dat betekent dat een groot deel van ons, zoals wij hier zitten, niet meer
als Joods zal worden beschouwd en geen aanspraak meer kan maken
op de wet op de terugkeer.
Dat betekent dat ons liberale Jodendom ernstig onder druk staat. Onze
liberale gijoer niet wordt erkend en ook niet meer voldoende zal zijn om
je te mogen vestigen in Israel.
En dan zal Israel ook niet langer de enige democratie is in het Midden-
Oosten zijn.
En is Israel dan nog ons veilige thuis? En voor wie?

Deze regering heeft zeker ook iets positiefs teweeg gebracht: De
demonstraties, die nog steeds wekelijks worden gehouden op vele
plaatsen in Israel, leren ons dat demonstreren, je stem laten horen zin
heeft. Laten we er ook bij stilstaan dat deze massa-demonstraties nog
steeds geweldloos verlopen, ook iets om trots op te zijn, aan welke kant
je ook staat.
Deze demonstraties, met massale steun door alle lagen van de
bevolking heen, hebben ertoe geleid dat Netanyahu de plannen heeft
uitgesteld. En dat is op zichzelf al een grote overwinning.

Als dat kan, dan kan afstel ook! Om met Theodor Herzl te spreken: Im
tirzu een zo agada. Als we het willen, is het geen droom.

Vanuit Nederland kunnen we de strijd voor democratische waarden en
gelijke rechten voor alle burgers steunen. We kunnen hier
demonstreren, we kunnen onze stem laten horen in onze eigen
omgeving, in gesprekken met vrienden, op het werk, op school, op de
universiteit en in onze Joodse gemeenten. Steeds blijven uitleggen waar
we staan, wat zionisme betekent voor ons.

U kunt ook lid worden van Arza. Een gebaar dat misschien klein lijkt,
maar dat zeer betekenisvol is! Arza heeft een zetel in het World Zionist
Congres waar orthodoxe en ultra-rechtse organisaties en partijen een
kleine meerderheid hebben. Hoe meer leden Arza heeft, hoe beter wij de
belangen van progressief Jodendom in Israel en daarbuiten kunnen
behartigen. Dat bleek vorige week tijdens het wzo congres waar de ultra
rechtse partijen probeerden hun zin door te drukken door de hun
onwelgevalllige stemming te saboteren, maar waar ARZENU en onze
medestanders dit voorlopig hebben tegen gehouden.

Het land Israel is niet de regering van Israel. We kunnen net zoveel van
Israel houden als altijd, zonder dat we daarmee de regering steunen. En
dus kunnen we net zo uitbundig als altijd vieren dat we al 75 jaar een
eigen land hebben. Een plek waar we altijd heen kunnen, zelfs als we
daar nu geen behjoefte aan hebben. En zo verschillend als we allemaal
over Israel kunnen denken, een ding is zeker: het bestaan van Israel
betekent voor alle Joden ter wereld een thuishaven.Dus ja we mogen
vieren dat Israel 75 jaar bestaat. Het land is van ons allemaal – en dat
moet zo blijven – en we mogen er blij mee zijn en er ook nog steeds
trots op zijn. En laten we hopen dat de democratisch gekozen regering
binnenkort op democratische wijze het veld moeten ruimen voor een
regering die ons soort jodendom wel ruimte geeft. Steun israel, steun
ons zodat wij israel kunnen steunen om een licht voor de volkeren te
zijn.

Ik wens u allen een goede en mooie sjabbat!